НАЦЫЯНАЛЬНАЯ ІДЭЯ і ДЭМАКРАТЫЯ

На фэйсбук старонцы беларускага ЕўрарадыёFM 21 сакавіка 2019 адбылася мая размова ці то з беларускай, ці то з полькай. Няважна. Мы сустрэліся ў чарговай тэме радыё пра нацыянальную ідэю. Да мікрафону ў той дзень заглянуў малады дохтар палітылагічных навук і распавёў люду сваю нацыянаную ідэю: "Мая націдэя — стварэнне пазітыўнага вобразу Беларусі". Я пакінуў каментар, ды пачаў размаўляць з жанчынай...

НАЦЫЯНАЛЬНАЯ ІДЭЯ і ДЭМАКРАТЫЯ

Anatol Starkou: "Cтварэнне пазітыўнага вобразу Беларусі..."

І куды з тым вобразам? у касцёл, царкву, ці да Індыйскага акіяну, дзе боты Жырыноўскага? А на хлеб вобраз можна намазаць? ды з часнаком, ды пад Старадарожскую самагоначку. Можна? Калі НЕ, то такі вобраз не патрэбен. Бо пазітыўны вобраз краіны ствараюць СМІ, ў залежнасці ад таго, каму яны належаць.

Вось напрыклад амерыканская Беларуская служба радыё Свабода ДЗЕСЯЦІГОДДЗЯМІ (амаль семдзесят гадоў запар!) стварае вобраз Беларусі ў благім гучанні. А амерыканскія СМІ аб сваёй Амерыцы інакш свету не кажуць як "Амерыка лепшая!". Так што ЕўрарадыёFM перадай ад мяне прывітанне доктару паліталагічных навук, дырэктару Інстытута палітычных даследаванняў “Палітычная сфера”, сузаснавальніку Міжнароднага кангрэса даследчыкаў Беларусі вялікае прывітанне і масу найлепшых пажаданняў."

Імярэк: "Пазiтыÿны вобраз" - гэта як паследчанне турызм, мiгранты, добрыя эканамiчныя сувязi. Здаецца мне, у гэтым i сэнс (да, прагматычны) гэтай фразы."

Anatol Starkou: "Гэта калі б паэт ці пісьменнік казаў. А калі кажа палітолаг, дохтар паліталогіі, то тады на казку яго словы не могуць быць падобны. Не павінны яго словы быць падобныя на казку ці байкі бел-чырвона-белага лесу."

Імярэк: "Імідж" ("вобраз") - гэта не казка, а канструяванне ўмоў, выяў і праяў вельмі рознымі людзьмі і групамі. У тым ліку, у палітычным кантэксце."

Anatol Starkou: "У тым ліку ў ІДЭАЛОГІІ, аб чым я тут кажу."

Імярэк: "Марыць (хай часам і ўтапічна) таксама трэба:) Шмат пазітыўных зьмен з-за гэтага і адбываюцца."

Anatol Starkou: "Няўжо пра мары казаў шмат адукаваны дохтар паліталогіі? Мары, гэта калі тэма не дакранаецца нацыі. А тэма размовы нацянальная ідэя.

Нац ідэя беларусаў беларусам вядома стагоддзямі: мець сваю беларускую дзяржаву. І вось у снежні 1991 дзяржава звалілася ўся такая незалежная нам на карак у Белавежжы. Чаму так здарылася? Дзве версіі:

(1) па версіі згаданай мной амерыканскай Свабоды нам незалежнасць здабылі некалькі змагароў-адраджэнцаў, якія пасля таго як усё адрадджэнскае прафукалі і сабраліся збегчы ў замежжа, і збеглі, здаецца АЖ ПАЎТАРЫ ХВІЛІНЫ ГАЛАДАЛІ ў 1995 ля мікрафонаў і трыбуны ВС, дзе ўпустую прастаялі пяць лят адраджэння нацыі.

(2) версія нам незалежнасць дараваў Гарбачоў, які дараваў незалежнасць яшчэ 14 іншым савецкім рэспублікам, калі сваёй перабудовай разваліў СССР.

Дык вось падчас перабудовы наша (затым былая) КПБ згуртавалася і нікому ў 1994 не аддала ўладу. Так яе стаўленнік Лукашэнка стаў прэзідэнтам. Так Свабода і іншыя ПЕРШЫЯ БЕЛАРУСКІЯ ГАЗЕТЫ сталі ўбіваць нам у галаву Толькі Зяпона! - веліч або Духоўнага Лідара Нацыі, які падчас адраджэння прыдумаў беларускую мову. (Да яго мы на пальцах размаўлялі.) Так з 1996 пасля ўцёкаў Лідара Нацыі ў замежжа нам дваццаць гадоў запар Свабодай & Co, убівалася ў моск Яго веліч і адначасова нікчэмнасць Лукашэнкі, за якім стаяла КПБ - партыя сапраўдных беларускіх патрыётаў, якія маюць 100-гадовы вопыт кіравання гаспадаркай, грамадствам, але не хадзілі на бел-чырвона-белыя тусоўкі разам з намі, каб пакрычаць "Жыве Беларусь!" пад бел-чырвона-белым сцягам.

Да таго ж, пасля распаду СССР эканоміка БССР на 80% залежыла ад Расеі. Такім чынам, каб мы ў 1994 пайшлі зяпонаўскім шляхам, адвярнуўшыся ад РФ, то пагубілі б сваю эканоміку і як следства суверэнітэт дзяржавы, за абвяшчэнне якога Сьвяты Зяпон & бел-чырвона-белая Co. не галасавалі ў ВС 27 ліпеня 1990. То бок патрыёты не галасавалі за векавую мару беларусаў мець сваю дзяржаву.

Але ствараць дзяржаву можна толькі талакой. Нават калі Лукашэнка геній у беларускай палітыцы гэта ўсяго толькі адзін беларус. Гэтага мала. Таму З-ЗА ПРАГІ ГРОШАЎ у Празе з АМЕРЫКАНСКАЙ КАСЫ ПРАДАЖНАЯ Свабода & прадажныя бел-чырвона-белыя СМІ Co. вось ужо 25 гадоў запар сабатуюць стварэнне беларускай дзяржавы - то бок ажыццяўлення векавой мары беларусаў мець сваю дзяржаву, і таму ім можна мець мільён нацыянальных бел-чырвона-белых ідэй у радыё перадачах, акрамя адной сапраўднай: талакой без пустазвонных ідэалогій беларусам стварыць беларускую дзяржаву.

"Cтварэнне пазітыўнага вобразу Беларусі..."

А ці можна намазаць на хлеб сённяшні шмат ідэалагічны вобраз Беларусі? Глядзіце самі.

(a) ідэалагічны бел-чырвона-белы варыянт, якім карыстаецца Свабода і бел-чырвона-белыя СМІ Сo., а менавіта: ў Беларусі ўсё дрэнна, дыктатура і тое не так, і гэта не гэтак;

(b) мы лепшыя, мы здолеем пабудаваць сваю краіну талакой, мы як Амерыка лепшыя!

Адчуйце розніцу."

Імярэк: "Пра "мары" - гэта быÿ каментар да iнтэрв'ю. Як раз пра магчымасцi новых зьмен (у гэтым выпадку - у краiне i ÿ глабальным кантэксце). I пра магчымасцi, якiя гэтыя мары маюць (i якiя могуць разумецца як планы)."

Anatol Starkou: "Марыла некалі і маё пакаленне:

"Перемен требуют наши сердца,

Перемен требуют наши глаза,

В нашем смехе и в наших слезах,

И в пульсации вен Перемен!

Мы ждем перемен." (В.Цой.)

Дык вось перамены наступілі і апынулася, што тая незалежнасць, якая была марай, прынесла з сабой маленькую краіну з мізернымі рэсурсамі, і таму мы белорусы незалежнасцю обречены быть нищими. Магчыма гэта хутчэй мяне зразумелі змагары амерыканскай Свабоды, таму ля амерыканскай касы ды ля бочкі з чэскім півам сёння бачым не толькі змагароў-адраджэнцаў, а й дзяцей некаторых змагароў за адраджэння нацыі. Ля амерыканскай касы сёння змагаюцца перашапраходцы адраджэння, якія спачатку дэманстратыўна выйшлі з залы ВС 27 ліпеня 1990 і не галасавалі за абвяшчэнне дзяржаўнага суверэнітэту БССР, а потым чвэрць веку падзялялі беларусаў з Прагі на бел-чырвона-белых і чырвона-зялёных (оппозиционеров и тех кто за Лукашенко), каб мы талакой не будавалі дзяржаву. Затым змагары-адраджэнцы прыцягнулі сваіх дзетак, каб і тыя шкодзілі сваёй Бацькаўшчыне за амера грошы ля той касы Свабоды. Вось так мара адрадзіць нацыю стала прагай грошаў. Але дзякуй Богу, што ў нас застаецца частка народу, якая будуе беларускую дзяржаву. І гэта не бел-чырвона-белыя змагары."

Імярэк: "Вялікая (па тэрытарыяльным маштабам) краіна яшчэ не адзначае паспяховае. Думаю, добра вядома, якая з розных дзяржаў сьвету самая вялікая і самая, здавалася б, багатая рэсурсамі. Але ж яе "воз" і зараз не наперадзе. Самакіраванне на лакальных тэрыторыях і добразычлівыя суадносіны з рознымі іншымі краінамі і рэгіёнамі, а не пазаўчорашняя імперскасць - галоўныя ўмовы для поспеху."

Anatol Starkou: "Вось бачыце, як наша размова - размова ў тэме СТВАРЭННЕ ПАЗЫТЫЎНАГА ВОБРАЗУ БЕЛАРУСІ - не можа адыйсці ад тэмы ідэалогія, а ў нас іх дзве і яны раздзіраюць, а не аб'ядноўваюць беларусаў. То бок дохтар паліталогіі, які сказаў пра вобраз як нац ідэю, не дадумаў у сваім вобразе тое, што я выказаў у першым каменце: каму належаць СМІ - таму належыць вобраз краіны. (Кіслы вобраз ці салодкі, але належыць.)

Тая вялікая краіна, пра якую вы намяквалі, і якую я ўзгадваў вышэй, некалі не без дапамогі Захаду саступіла з эвалюцыйнага шляху развіцця чалавецтва = сыйшла ад прыватнай уласнасці і капіталізму (1917), а заадно нас пацягнула ў светлае сацыялістычна-камуністычнае заўтра. Ў ліхія 90-я яна вярнулася ў капіталізм, а мы ў 1994 засталіся ў дзяржаўным капіталізме, як былі тры чэцверці веку пры Саветах, ды з добрымі (па дагавору) адносінамі з РФ. І гэта лічу правільным. Калі б былі нядобрыя бел-чырвона-белыя адносіны між РБ і РФ, да якіх прызываюць нас бел-чырвона-белыя СМІ і ўвогуле бел-чырвона-белая ідэалогія, то не было б нашай краіны: адвярнуўшыся ад РФ мы страцілі б эканоміку і амаль палову зямель РБ, бо Польшча (НАТА) вярнула б сабе землі, якія ў 1939 нам дараваў Сталін. А так Саюз з РФ, які заключыў Лукашэнка, беражэ нас ад бел-чырвона-белай напасці і пагібелі суверэннай Беларусі. Менавіта за страту суверэнітэту і пагібель РБ насамрэч выступаюць усе бел-чырвона-белыя СМІ і бел-чырвона-белая ідалогія ўвогуле.

А за Расею не турбуйцеся. Няхай Захад за яе турбуецца. Яе моцы і рэсурсаў паразмаўляць з ім хопіць. За Беларусь думайце."

Імярэк: "Здаецца мне, што тут пачынаць трэба з таго, што ў палітычным кантэксце адной ідэалогіі быць ня можа. Ну, дык і добра. Дыскусіі, дэбаты, спрэчкі - частка сапраўднага палітычнага жыцця. І вобразы краіны таксама будуць рознымі. А СМІ не павінны належаць дзяржаўнаўнай уладзе. Гэта нават супярэчыць дэмакратычным прынцыпам (якія фармальна і прапісаны ў канстытуцыі РБ). СМІ - усяго толькі транслятары таго, што ствараюць і агучваюць розныя(!) грамадскія і палітычныя аб'яднанні. Ну, а ўмовы дзейнасці сёнешніх СМІ вельмі хутка зьмяняюцца. Новыя пакаленні не цікавяцца телебачаннем. А інтэрнэт чым далей, тым цяжэй кантраляваць, кроіць і секчы старым кіраўнікам. P.S. А наконт "вяртання (камусьці) зямель" з дапамогай НАТА зусім не разумею) Адчуванне, што чытаю тэкст пачатку 20 стагоддзя)"

Anatol Starkou: "Апошняе тлумачыць не стану. Я адносна нядаўна стаў пісаць пра польскія землі і таму разумею, што вы гэтага не разумееце. Пройдзе час зразумееце. Аб астатнім по мере поступления:

(1) "Здаецца мне, што тут пачынаць трэба з таго, што ў палітычным кантэксце адной ідэалогіі быць ня можа."

А колькі можа быць? 10, 20, 100? Колькі ідэалогій у джунглях? Адна: або цябе з'елі, або ты з'еў. Палітыка тыя ж джунглі. Хацелі адрадзіць нацыю? Ўзапраўду трыццаць лят таму хацелі адрадзіць нацыю? А чаго ж тады бел-чырвона-белыя папёрліся ў ЗАПАДНЮ ўлады ў ВС, дзе было ў дзесяць разоў болей дэпутатаў-камуністаў, чым дэпутатаў фракцыі БНФ? А навошта змагары ўтварылі пяцігадовую канфрантацыю з тае камуністычнай большасцю ВС? Дзеля адраджэння нацыі? Ці каб упустую прастаяць момант ісціны ля мікрафонаў, як тыя расейскія дзекабрысты 1825? А чаго змагары кінулі Фронт па-за Вярхоўным Саветам? (У 1992 было 450тыс паплечнікаў БНФ!) Па дурасці кінулі? Дык на кошачках трэніруйцеся, а не на народзе. І вось гэта бел-чырвона-белая ідэалогія недалёкіх у палітыцы людзей да сённяшняга дня не зразумела, што іх з-за іх палітычнай тупасці ў беларускіх палітычных джунглях З'ЕЛІ нашы вопытныя палітыкі-камуністы, а не КДБ ці Крэмль. 

Вось так ідэалогія беларускага вопыту (былыя чальцы былой КПБ) нікому не аддалі ўладу з 1 студзеня 1919.

А мо бел-чырвона-белыя пасля пройгрышу (1994) сталі ЯДНАЦЬ НАЦЫЮ, з мэтай адрадзіць яе ў наступны бліжэйшы палітычны момант ісціны на наступных выбарах? Не. Пабеглі да амерыканскай касы Свабоды ў Прагу, каб абразамі кшталту грантасмокі і інш. падзяляць адтуль апазіцыю, якая засталася на Бацькаўшчыне, і каб за амера грошы спяваць ля свабоднага мікрафону Лука-ла-ла-ла. Чвэрць веку ташчацца ад чэскага піва ў Празе і амера грошаў на халяву героі адраджэння. Сёння разам з дзяцьмі тамака. Адраджэнцы нацыі, блін. Адрадзілі сябе і сваіх дзяцей. Ля бочкі чэскага піва.

(1a) У Амерыцы АДНА ІДЭАЛОГІЯ - ідэалогія Містэра Даляра. Іншых не існуе.

"Ну, дык і добра. Дыскусіі, дэбаты, спрэчкі - частка сапраўднага палітычнага жыцця. І Вобразы Краіны таксама будуць рознымі."

Гэта не датычыцца палітыкі. Гэта датычыцца палітыканства: дыскусіі, дэбаты, спрэчкі. Ў палітыцы павінна быць толькі адна мэта - ўлада, то бок перамога.

Зянон Пазьняк: "Як гэтя ня падасца камусьці дзіўным, але БНФ нідзе наўпрост ня фармуляваў пра дасягненьне ўлады як задачы. Тое як бы само сабой разумелася І было за кадрам." (Свабода)

"А СМІ не павінны належаць дзяржаўнаўнай уладзе. Гэта нават супярэчыць дэмакратычным прынцыпам (якія фармальна і прапісаны ў канстытуцыі РБ). СМІ - усяго толькі транслятары таго, што ствараюць і агучваюць розныя(!) грамадскія і палітычныя аб'яднанні."

Гэта азначае, што вы нічога не зразумели з нашае размовы. ЯШЧЭ РАЗ: чыі СМІ - таго ўлада, каму належаць СМІ - таму належыць вобраз краіны. А гэты КАМУ ў нашае беларускай рэчаіснасці можа быць тутэйшым, а можа быць тамтэйшым. А калі так, то на Канстытуцыю ў час станаўлення суверэннай дзяржавы трэба глядзець... спакойна.

"Ну, а ўмовы дзейнасці сёнешніх СМІ вельмі хутка зьмяняюцца. Новыя пакаленні не цікавяцца телебачаннем. А інтэрнэт чым далей, тым цяжэй кантраляваць, кроіць і секчы старым кіраўнікам."

Старыя кіраўнікі гадуюць змену, а тыя хто ніколі ня быў ва ўладзе скачуць раз у год на 25 сакавіка і тым давольны.

Імярэк: "1. Наконт палітычных аб'яднанняў і іх ідэалагічнай розніцы, здаецца мне (ці дакладней, бачу), што ў гэтым выпадку Вы па звычцы (з былога палітычнага вопыта) падзяляеце іх толькі на дзьве групы - "улада" і "апазіцыя" (прычым "апазіцыя" асацыюецца чамусьці выключна са старым БНФ і Пазьняком). Але ўмовы і сістэмы зьмяняюцца. І нават пры такім жосткім сілавым кантролі, як у Беларусі. І ўзрост (разам з фізічным старэннем) галоўнай вярхушкі ўлады за такі доўгі перыяд часу таксама робіць яе напаўсляпой, інэртнай і рыгіднай.

2. Ці палітыка (заўсёды з выказваннямі, дэбатамі - у першую чаргу, у час розных выбараў і ў парламенце) і канкурэнцыяй розных палітычных груп), ці адсутнасць палітыкі, а толькі яе фікцыя."

Anatol Starkou: "Наконт СТАРЭННЯ ЎЛАДЫ вы мне пераказалі бел-чырвона-белыя байкі бел-чырвона-белых СМІ. Наконт "Вы па звычцы (з былога палітычнага вопыта) падзяляеце іх толькі на дзьве групы - "улада" і "апазіцыя".

Гэта не так. (1) Апазіцыі ўладзе на Беларусі не існуе. Існуе СЛОВА апазіцыя. (2) У любой краіне падзел не на ЎЛАДУ і АПАЗІЦЫЮ, а на ўладу і народ.

"2. Ці палітыка (заўсёды з выказваннямі, дэбатамі - у першую чаргу, у час розных выбараў і ў парламенце) і канкурэнцыяй розных палітычных груп), ці адсутнасць палітыкі, а толькі яе фікцыя."

Палітыка, мадам, гэта барацьба за ўладу. А не дыскусіі на лавачцы ля пад'езду 9-павярховага дома."

Імярэк: "Просто гульня слоў атрымліваецца. На самой справе, на палітычнай арэне, пры дэмакратычных умовах, улада (якая таксама можа быць рознай, асабліва ў парламенце, а часам і ва ўрадзе) і апазіцыя - гэта норма. А галоўна ўлада - гэта і ёсць народ (нават на першаму артыкулу канстытуцыі)."

Anatol Starkou: "2. Ці палітыка (заўсёды з выказваннямі, дэбатамі - у першую чаргу, у час розных выбараў і ў парламенце) і канкурэнцыяй розных палітычных груп), ці адсутнасць палітыкі, а толькі яе фікцыя."

Палітыка, мадам, гэта барацьба за ўладу. А дыскусіі на лавачцы ля пад'езду 9-павярховага дома.

У тых жа ЗША РОЗНЫХ палітычных груп не існуе. Існуе ПАРТЫЯ ЎЛАДЫ БАГАТЫХ. Стагоддзямі не змяняецца ўлада багатых. Бедныя стагоддзямі слухаюць / назіраюць за дыскусіямі / дэбатамі багатых, пасля чаго ідуць на выбары і стагоддзямі галасуюць за ПАРТЫЮ БАГАТЫХ ва ўладзе. Стагоддзямі не змяняецца партыя ўлады багатых ва ўладзе. Змяняюцца толькі некаторыя прозвішчы ва ўладзе. Дэмакратыя-с. Заходняя.

Імярэк: "3. Цікавы прыклад прыналежнасці і дзейнасці СМІ - у Італіі, дзе Берлусконі - адзін з багацейшых уладальнікаў СМІ. Але ж "чамусьці" ў яго не атрымалася "купіць" і націснуць, як захелася, на гэтыя самыя СМІ. І чым далей, тым цяжэй у палітычнай (і крымінальнай) сітуацыі.

Мне нават весела ўжо, што Вам, як я разумею, здаецца, што "палітычная барацьба" і "палітычныя дыскусіі" - аксюмарон:) Але ж не:)

Anatol Starkou: "Просто гульня слоў атрымліваецца."

Не. Проста вы не разумееце, што калі казаць пра дэмакратычны Захад, то тамака стагоддзямі СМІ багатых (прапаганда) дурыць народ, маўляў, на Захадзе існуе дэмакратыя. На Захадзе існуюць багатыя і бедныя. Ці ўсё ж сёння спадар X абраны кіраўніком краіны, а заўтра спадар Y? Не. І сёння, і ўчора, і пазаўчора ва ўладзе БАГАТЫЯ людзі. Апазіцыі іх уладзе на Захадзе не існуе.

"Мне нават весела..."

Не. Вам весела ад таго, што вы нічога Ў ТЭМЕ ДЭМАКРАТЫЯ не разумееце.

Вось мой артыкул ДЭМАКРАТЫЯ & BY https://cont.ws/@starkou/11240...

Імярэк: "Вы мне проста спрабуеце прыпісаць выключна свае вобразы "недакладных" падыходаў) Але я не крыўдую - разумею, што дыскусіі ў фэйсбуку ня рэдка атрымліваюцца як "кожны пра свае набалелае")

Краіны (заходнія ў тым ліку) на самой справе ў сьвеце розныя. Таму аднабокія схемы-класіфікацыі вельмі часта не падыходзяць для апісання і аналізу ("Захад" вельмі аднолькавым у Вас атрымліваецца, але ж усё складаней)."

Anatol Starkou: "Гэта адзін варыянт погляду на ваша не разуменне тэмы ДЭМАКРАТЫЯ. (Як той мой выказ пра польскія землі, які вы не зразумелі.) Не спяшайцеся рабіць выснову, калі хоць кропля ёсць жадання паспрабаваць зразумець суразмоўцу, які нешта іншае піша, пакуль што не звычнае для вашага манітору. Мяне таму не друкуюць бел-чырвона-белыя, што ўсё аб чым я кажу, перакрэслівае бел-чырвона-белую ідэалогію. Бо яна не ідэлогія. Бо яна не нацыянальная ідэя."